Rötre Nedir? Rötre Çatlağına Karşı Alınacak Önlemler
RÖTRE NEDİR?
RÖTRE ÇATLAĞINA KARŞI ALINACAK ÖNLEMLER
Rötre
Büzülme,kılcal çatlak. Taze veya prizini almamış betonun su kaybederek veya ortam ile sıcaklık değişikliklerinden dolayı büzülerek çatlak meydana gelmesi durumudur.
Rötre çatlaklarını önelemek için beton taze ve yeniyken sulanır. Bu sulama rötre çatlaklarının büyük çoğunluğunu engellemektedir.
Plastik Rötre
Taze betonun içerisindeki suyun bir kısmı, betonun yerleştirilmiş olduğu kalıplar ya da zemin tarafından emilerek kaybolabilmektedir.
Yalnız, asıl su kaybı, betondaki suyun buharlaşmasıyla gerçekleşmektedir. Taze betondaki terleme nedeniyle beton yüzeyinde veya yüzeye yakın
kısımlara çıkan suyun hızla buharlaşması sonucunda, beton yüzeyi kuruyarak büzülme göstermektedir.
Genellikle taze betonun yerine yerleştirilmesinden sonraki 2-4 saat içerisinde meydana gelir.
Betondaki plastiklik henüz kaybolmamış durumdayken betonun yüzeyinde yer alan bu büzülmeye plastik büzülme denilmektedir.
Şişme(Negatif Büzülme)
Devamlı olarak su içerisinde bırakılan çimento hamurlarının ve betonların hacimlerinde ve ağırlıklarında küçük bir miktar artma meydana gelmektedir.
Çimento hamurunun veya betonun gösterdiği hacim artışına “şişme” ya da “negatif büzülme” denilmektedir.
Hidratasyon Büzülmesi
Yerine konulmuş olan taze betonda, çimento ve su arasındaki reaksiyonların devam edebilmesi için, genellikle yeterli miktarda su bulunmaktadır.
Ancak betonun içerisindeki suyun önemli bir miktarının başka bir nedenle kaybolması durumunda, kapiler boşluklardaki rölatif buhar basıncı azalmakta ve hidratasyon yavaşlamaktadır.
Böylece kapiler boşluklardaki su azalmaktadır.
Belirli bir zaman sonra sonra hidratasyonun devam edebilmesi için yeterli su bulunamamaktadır. Hidratasyon büzülmenin miktarı aslında ihmal edilebilecek kadar azdır.
Karbonatlaşma Büzülmesi
Kalsiyum hidroksitin havadaki karbondioksit ile temas etmesi durumunda kalsiyum karbonat (CaCO3)oluşmakta ve ayrıca bir miktar su meydana çıkmaktadır.
Bünyesindeki suyun bir kısmı bu şekilde kaybetmiş olan çimento hamuru bir miktar büzülme göstermektedir. Karbonatlaşma olayıyla meydana gelen büzülmeye
“karbonatlaşma büzülmesi” denir.
Kuruma Büzülmesi
Kuruma büzülmesi, sertleşmiş betonun içerisindeki suyun bir miktarının buharlaşarak kaybolması (betonun kuruması) durumunda ortaya çıkan büzülmedir.
Termik Rötre
Prizi sona eren ve sertleşmeye başlayan betonda, hidratasyon ısısının tüm hacmi ısıtmaya yetecek oranda artamaması sonucunda
kütle soğumaya uğruyor ve termik büzülme meydana gelmektedir. Erken taze (1-2 gün içinde) ortaya çıkan rötre özellikleri baraj gibi kütle betonlarında
önemli sorunlar çıkarır.
Taze beton çatlaklarına karşı alınacak önlemler
Beton bileşenleri bakımından alınacak önlemler
Betonda yüzey/hacim oranı yüksek olan ince malzemeler çok ise, betonda plastik rötre riski oluşmaktadır.
Belirli bir su/çimento oranı için, ince malzeme ve çimento dozajı arttıkça, plastik rötrenin arttığı deneylerle kanıtlanmıştır.
Betonda yeterli kadar ince malzeme var ve beton az boşluklu ise beton terleme suyunun yukarı çıkması güçleşir.
Yüzeyden buharlaşan suyun yerine terleme suyu gelemeyince beton yüzeyi kurur ve çatlaklar meydana gelir.
Böyle durumlarda başka etkileri göz önüne alarak, ince malzeme ve gereğinden fazla çimento kullanılmasına sınırlama getirilmelidir.